Różnice w oświetleniu gablot w galeriach sztuki i muzeach zabytków kultury1

Poza sporadycznymi, niewielkimi eksponatami trójwymiarowymi, większość przestrzeni muzealnej przeznaczona jest na obrazy wystawowe. W tej przestrzeni, oprócz ścian i obrazów, znajduje się również oświetlenie. Przy tak niewielkiej liczbie elementów przestrzennych, oświetlenie jest szczególnie ważne dla wzbogacenia ekspozycji! Nie będzie przesadą stwierdzenie, że znaczenie oświetlenia przestrzeni w gablotach galerii sztuki będzie większe niż w gablotach muzealnych. Gdzie w takim razie powinno znaleźć odzwierciedlenie znaczenie przestrzeni muzealnej sztuki?

Pierwszym z nich jest oddawanie barw. W zastosowaniach oświetleniowych w galeriach sztuki wymagania dotyczące oddawania barw są stosunkowo wysokie. Chociaż nie ma wyraźnych regulacji, będą one wyższe niż w muzeach. Przy wyborze produktów oświetleniowych do przestrzeni wystawowej muzeum, współczynnik oddawania barw (Ra) będzie zazwyczaj większy niż 90. W przypadku obrazów olejnych, brana będzie również pod uwagę ekspresyjność źródła światła i różnych pigmentów. Oprócz ogólnego współczynnika oddawania barw, może być również wymagany specjalny współczynnik oddawania barw.

Drugim czynnikiem jest temperatura barwowa. W gablotach muzealnych, zwłaszcza w muzeach historycznych, stosuje się głównie ciepłe kolory, zazwyczaj o temperaturze 3000 K. Gabloty muzealne są inne. Oprócz ciepłych barw dla kaligrafii i malarstwa chińskiego, w obrazach olejnych często stosuje się kolory neutralne, a nawet chłodne! Niektóre gabloty muzealne często wykorzystują światło naturalne w połączeniu ze sztucznym światłem o wysokiej temperaturze barwowej, aby stworzyć naturalne i świeże środowisko świetlne.

Istnieją również różnice między gablotami muzealnymi a gablotami galerii sztuki pod względem promieniowania świetlnego i naturalnego oświetlenia. Przestrzeń muzealna eksponuje zabytki kultury, kładąc nacisk na ochronę eksponatów i eksponowanie ich w oparciu o ochronę. Gabloty muzealne eksponują dzieła sztuki, kładąc nacisk na ekspozycję, a ochrona powinna być rozpatrywana w oparciu o ekspozycję. Nie ma jednoznacznych przepisów dotyczących promieniowania podczerwonego i ultrafioletowego w gablotach muzealnych! W rzeczywistych projektach kontrola promieniowania podczerwonego i ultrafioletowego jest zazwyczaj pomijana. Zwłaszcza teraz, gdy produkty oświetleniowe LED są powszechnie stosowane, ponieważ nie emitują promieniowania podczerwonego ani ultrafioletowego, nikt nie zwraca na to uwagi!

Dominujący kolor gabloty muzealnej jest ciemny, a akcenty są zarówno ciemne, jak i jasne. Ze względu na długą historię zabytków kultury, same w sobie nie będą się wyróżniać i mogą nie być tak piękne, jak regały i stojaki, na których są przechowywane. Dlatego, stosując oświetlenie, powinniśmy skupić światło na eksponatach, aby je wyeksponować. Ciemny kolor główny może absorbować światło, dzięki czemu wzrok widzów naturalnie skupi się na eksponatach. Przestrzeń gabloty muzealnej jest inna. Same dzieła sztuki są bardziej olśniewające. Wystarczy, że oświetlenie w pełni wyeksponuje detale ich faktury, więc w jej przestrzeni dominują jasne kolory.